Seminer Duyurusu

İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü ve İstanbul Üniversitesi Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin 14 Kasım 2016 tarihinde birlikte düzenlediği seminer bilgileri aşağıdadır:

Konuşmacı:

Prof. Dr. K. Yavuz Ekşi (İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü)

Konuşma Başlığı:

Nötron Yıldızlarının Spin ve Manyetik Alan Evrimi

Konuşma Özeti:


Işıdıkları enerjiyi dönme kinetik enerjisinden alan nötron yıldızları genellikle radyo pulsarı olarak karşımıza çıkar. Hızlı dönen, yeğin manyetik alana sahip bu nesneler üzerine etki eden manyetik dipol torkunun hem yavaşlatıcı hem de manyetik eksenin dönme ekseniyle yaptığı eğim açısını kapatıcı bileşenleri vardır. Bu tork bileşenlerinin birlikte etkisi, eğim açısına bağlı olarak, frenleme indislerinin 3'ten büyük olmasını gerektirir. PSR J1640-4631'a ait frenleme indisi dışındaki tüm pulsarlara ait frenleme indislerinin 3'ten küçük olması manyetik dipol torkuna ek olarak başka süreçlerin de bu nesnelerin yavaşlamasında etkili olabileceğini düşündürmektedir. 3'ten küçük frenleme indislerini açıklamak için ümit verici bir yol manyetik dipol alanının yavaşça büyüyor olmasıdır. `Gömülü alan senaryosu' adı verilen modele göre nötron yıldızının doğumuna eşlik eden süpernova patlamasında kurtulma hızına ulaşamayıp geriye düşen bir mikrar madde yeni doğmuş nötron yıldızının manyetik alanını yıldızın kabuğuna gömülebilir. Alanın yeniden zamanla yüzeye difüzyonu da manyetik alanın büyümesi olarak karşımıza çıkar. Bu senaryonun bir öndeyisi şudur: uzay hızı yüksek bir bir nötron yıldızı geri düşen maddeden daha az kütle aktarımı yapacağı için manyetik alanı daha sığ bir derinliğe gömülecek, manyetik alanının büyüme zaman ölçeği de kısa olacaktır. Ölçülmüş frenleme indislerinden elde edilen manyetik alan büyüme zaman ölçeği ile ölçülen uzay hızları arasındaki ters ilişki bu öndeyiyi marjinal olarak desteklemektedir. PSR B0540-69'in yeni ölçülen frenleme indisi bu öndeyi ile daha da iyi bir uyum gösterirken, manyetik alanın büyümesinin yavaşladığı dönemler olabileceğine de işaret etmektedir.


Konuşma metni ve sunuma buradan ulaşabilirsiniz.