DAG-LAB

Doğu Anadolu Gözlemevi Odak Düzlemi Aygıtları Geliştirme Laboratuvarı, Kalkınma Bakanlığı desteği ile 2017 yılında kurulum çalışmalarına başlamış, yeni test ve kalibrasyon ölçüm ortamları eklenerek hala gelişmeye devam etmektedir. 

Laboratuvarımız, İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü içerisinde yer almakta yönetimsel olarak İstanbul Üniversitesi Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezi bünyesinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Fiziksel olarak iki bölümden oluşan laboratuvarımız; Araştırmacılar için çalışma alanı ayrıca çalışma tezgâhlarının bulunduğu giriş bölümü ve içerisine filtrelenmiş hava ile pozitif basınç altında tutulan deneysel ölçümlerin yapıldığı karanlık oda bulunmaktadır.


    

 ​

Temel olarak test ve kalibrasyon ölçümleri yapılması amacıyla oluşturulan tematik laboratuvarımızda şu an için 3 x 1,5 metre ebatlarımda sabit yalıtımlı ayakları üzerine oturtulmuş optik masa, ayrıca 1 x 1 metre ebatlarında hareket ettirilebilir bir optik masa bulunmaktadır. Sabit ayaklar üzerinde bulunan optik masa üzerinde kurgulanan ana deney elemanları olarak ayarlanabilir ışık kaynağı, Lock-in Yükseltici, Optical Chopper bulunmaktadır.



Ayarlanabilir ışık kaynağı Newport TLS260-300X modeli olup 200 nm dalga boyundan mikrometre dalga boyuna kadar 5 nm spektral çözünürlükte 0.11 nm adımlar ile monokromatik ışık sağlamaktadır. Ayrıca eklenecek bir ışık kaynağı ile uzak IR bölgede de çalışabilmektedir. Ayarlanabilir ışık kaynağı üzerinde bulunan filtre tekeri ve Monokromatör ayrı olarak da kullanılabilme imkânı bulunmaktadır.

                                                    


Newport LIDA-SRS-KIT sistemi içerisinde SRS SR810 DPS Lock-in yükseltici ve Optical Chopper bulunmaktadır. Bu sistem farklı dalga boylarına duyarlı üç kalibre edilmiş dedektör ile birlikte çeşitli test ve kalibrasyon çalışmalarında kullanılmaktadır. Bu üç dedektör; Silikon tabanlı (200-1100 nm), Germanyum tabanlı (700-1800 nm) ve Kurşun Sülfür tabanlı (700-3000 nm). Radyometre sistem sayesinde dedektörlerin ürettiği 2 nV – 1V aralığında oluşan gerilim hassasiyeti ölçülebilmekte ve 2 – 100 Hz sinyaller yakalanabilmektedir ayrıca optical chopper sistemi ile dedektörlerin hassasiyetleri kontrol edilebilmekte dedektör hassasiyeti yükseltilerek daha sönük kaynaklar dedekte edilebilmektedir.

                                                   

Çeşitli kurgular sonucunda optik masa üzerinde;

Üretilmiş bir dedektörün dalga boyuna bağlı olarak duyarlılığı ve Kuantum Verimliliği gibi önemli parametreleri elde edilebilmekte,

- Kalibreli filtrelerin çalışma sonucunda oluşan kayıpları tespit edilebilmekte,

- Filtre olarak kullanılması planlanan materyallerin geçirgenlik ve yansıtıcılık ölçümleri yapılarak kalibrasyon bilgileri elde edilebilmekte,

- Sistemle berber kullanılacak hassas bir multimetre ile elektronik aygıtların Akım-Voltaj karakteristikleri belirlenmekte,

- Çeşitli ışık kaynaklarının lineerlikleri ve ışınım yaptığı dalga boyu tespit edilmektedir.



                                                    


Laboratuvarımızda çalışılması planlanan MKID için de okuma devrelerinde kullanılan elektronik iletişim sistemleri çalışılmaktadır. Bu amaç doğrultusunda bir masa ve güçlü bir bilgisayar yardımıyla elektronik sisten kurgulanmakta ve FPGA öğrenme çalışmalarını destekleyici eğitim malzemeleri kullanılmaktadır.

XILINX Zynq UltraScale+ RFSoC ZCU111 Evaluation Kit ile birlikte 5G teknolojisi temelinde kurgulanmış bu sistem MKID için daha hızlı bir okuyucu olarak modifiye edilmektedir. Sıstem için FPGA bilgisi gerekli olduğunda XILINX tabanlı eğitim kartı BASYS 3 kullnılmaktadır. 

                               

Laboratuvarımız 3D yazıcı imkanına sahip olup gerek görüldüğünde istenilen araç ve tutucular dizayn edilerek üretimi de sağlanabilmektedir.